De waarheid over snot, speeksel en sperma
De oude Grieken dachten dat je lichaamssappen je humeur bepaalden. Ook zou een verkeerde verhouding tussen de hoeveelheid bloed, gal en slijm in je lijf je ziek maken. Inmiddels weten we dat dat onzin is. Maar is het eigenlijk waar dat je elke dag een liter speeksel produceert, je alleen snottert als je verkouden bent en kleurloze urine ongezond is? Acht hedendaagse feiten en fabels over lichaamssappen toegelicht.
1. Zweet stinkt
Fabel. Als je na een uur sporten stiekem onder je oksel snuffelt, ruikt het daar vast niet altijd even fris. Toch is vers zweet zo goed als geurloos. De bacteriën die op je huid leven, zorgen voor de vieze lucht. Zij zetten transpiratievocht en afvalstoffen om in onwelriekende stofjes.
Ook wat je eet, beïnvloedt je okselgeur. Zo zorgen uien, knoflook, bepaalde kruiden en alcohol ervoor dat je zweet sterker ruikt.
2. Je produceert dagelijks een liter speeksel
Feit. Althans, dit is een gemiddelde. Stress, maar ook veel medicijnen en het sydroom van Sjögren kunnen ervoor zorgen dat je minder speeksel aanmaakt.
Speeksel bestaat grotendeels uit water. Een aantal klieren maken dit goedje aan, zodat je voedsel door kunt slikken en smaken proeft. Bovendien beschermt speeksel je gebit en je mond en heb je het nodig voor een goede spijsvertering.
3. Gal komt uit je galblaas
Fabel. Je galblaas slaat gal weliswaar op, maar de lever is het orgaan dat gal aanmaakt. Deze dikke, geelgroenige vloeistof speelt een belangrijke rol in de spijsvertering.
Eet je iets waar vetten in zitten, dan komt er vanuit de galblaas via de galwegen galvloeistof in de dunne darm. De galzouten in het gal maken kleine druppeltjes van de vetten, zodat ze beter verteerd kunnen worden door de spijsverteringsenzymen.
4. Je snottert alleen als je verkouden bent
Fabel. Je luchtwegen zijn bekleed met slijmvlies, een beschermlaag die slijm produceert. Ook als je niet verkouden bent, wordt daar zo’n 1 tot 1,5 liter snot per dag gefabriceerd. Gelukkig merk je daar weinig van, want je slikt het ongemerkt door.
Pas als je extra slijm aanmaakt of het dikker wordt en uit je neus gaat lopen, kan dat snot je in de weg zitten. Dat gebeurt als je verkouden bent, maar kan ook bij een allergie voorkomen.
5. Sperma bestaat uit meer dan alleen zaadcellen
Feit. Hoewel er in een zaadlozing zo’n 100 tot 200 miljoen zaadcellen rondzwemmen, bestaat sperma grotendeels uit vocht afkomstig uit de prostaat en zaadblaasjes. Dat verklaart waarom het ejaculaat er na een sterilisatie gewoon nog hetzelfde uitziet.
6. Er is maar één soort moedermelk
Fabel. Er zijn namelijk drie soorten moedermelk. Elk type heeft een andere samenstelling. De eerste dagen na de bevalling komt er colostrum uit de borsten. Zulke moedermelk bevat veel stoffen die de baby tegen ziekten beschermen.
Hierop volgt zogenaamde overgangsmelk, gevolgd door - als het kindje inmiddels twee weken is - rijpe moedermelk. De concentratie beschermende stoffen is in deze typen moedermelk lager. Dat geeft niet, want een baby gaat ook meer borstvoeding drinken en krijgt zo toch binnen wat hij nodig heeft.
7. Vloeistof in je oor helpt bij je evenwicht bewaren
Feit. In allebei je oren zitten evenwichtsorganen. In het evenwichtsorgaan zitten kanalen en zakjes met vocht en haartjes.
Beweeg je je hoofd, dan beweegt de vloeistof ook. Via de haarcellen worden deze vloeistofbewegingen doorgegeven aan je hersenen. Samen met de informatie die via je ogen, spieren en pezen binnenkomt, zorgt dat ervoor dat je je evenwicht kunt bewaren.
8. Kleurloze urine wijst op een gezondheidsprobleem
Fabel. Hele lichte tot bijna kleurloze urine ontstaat als je veel water drinkt. Je plas is dan zodanig verdund dat de concentratie kleurstoffen heel laag is geworden.
Is je urine donkergeel? Dan drink je te weinig of ben je veel vocht verloren. ’s Morgen is urine sowieso donkerder van kleur, omdat je transpireert in je slaap en ’s nachts waarschijnlijk niet of nauwelijks drinkt. Dat maakt je ochtendurine geconcentreerder.
- Voedingscentrum
- WebMD
- Maag Lever Darm Stichting