Slaapstoornis tijdens doezelen of lichte slaap
Hoofdbonken komt meestal voor het inslapen of tijdens het slapen voor. Soms bonkt je kind ook met zijn hoofd tijdens het wakker worden. Het hoofdbonken gaat er vaak zo heftig aan toe dat kinderen op hun voorhoofd een harde blauwe plek krijgen, of dat er een kale plek ontstaat op het achterhoofd.
Hoofdbonken komt voor tijdens het inslapen of in de nacht in een slaapstadium met lichte slaap. Soms bonkt je kind ook met zijn hoofd tijdens het wakker worden. Het hoofdbonken gaat er vaak zo heftig aan toe dat kinderen op hun voorhoofd een harde blauwe plek krijgen, of dat er een kale plek ontstaat op het achterhoofd.
Er zijn ook kinderen die met hun hoofd gaan bonken als uiting van boosheid, uit frustratie als ze hun zin niet krijgen of als ze iets van hun ouders moeten doen en dat niet willen. Zij bonken dan met hun hoofd tegen de grond, de muur of de box. Dit hoofdbonken heeft duidelijk een heel andere oorzaak. Vaak zijn het kinderen met temperament. Hierbij is negeren vaak de beste aanpak.
Wat is hoofdbonken?
Hoofdbonken is een parasomnie die tijdens de lichte slaap optreedt (vaak non-REM slaap 1), bv tijdens het inslapen of in de vroege ochtend.
Een typische leeftijd waarop het bonken voor het eerst optreedt is zo’n negen maanden. Als kinderen een jaar of drie zijn, is het bonken meestal weer verdwenen. Wanneer je kind met zijn hoofd tegen de achterkant of de spijlen van een bedje gaat bonken, wekt dat misschien angst of onrust bij je op. Het bonken kan nogal hard doorklinken doordat het hele bed meebeweegt. Ouders zijn vaak bang dat het bonken van hun kind niet normaal is en dat het ritmische bewegen een uiting is van een ontwikkelingsachterstand. Tijdens het bonken lijken kinderen afgesloten te zijn van de buitenwereld. Ze kunnen tijdens het hoofdbonken ook bewegingen met het lichaam of geluiden maken.
Zelden is het nodig om aanvullend onderzoek te doen.
Oorzaken
De reden van het hoofdbonken is niet helemaal duidelijk, soms zijn er meerdere familieleden bij wie hoofdbonken voorkomt. Artsen vermoeden dat het iets te maken heeft met de overgang van waken naar slapen. Kinderen hebben op deze leeftijd veel moeite met deze overgang. Zodra je kind een bepaalde leeftijd bereikt, lost het bonken zich vanzelf op. Er wordt ook verondersteld dat het hoofdbonken een uiting is van een bepaalde gespannenheid. Zodra deze kinderen een bepaalde stress ervaren, wordt het bonken heviger. Hoofdbonken komt vaker voor bij kinderen met autisme, blindheid, ADHD en een ontwikkelingsachterstand.
Behandeling
Het is belangrijk om te voorkomen dat je kind zich tijdens het bonken erg kan bezeren. Het is mogelijk om iets zachts om de bedspijlen te wikkelen of iets tussen de achterkant van het bed en de wand te plaatsen, zodat het bonken geen of minder lawaai maakt. Als de bonkende beweging geen geluid meer maakt, wordt het bonken bij sommige kinderen ineens veel minder. Ga er vanuit dat hoofdbonken een normale situatie is die bij peuters voor kan komen. Als het kind ouder wordt, gaat het meestal vanzelf over.
Als het hoofdbonken iets te maken heeft met gespannenheid kan het helpen om je kind voor het slapengaan in een rustigere sfeer te brengen. Rustige muziek en het voorlezen van een kort verhaaltje zijn hier voorbeelden van.
Dit artikel is goedgekeurd door Dr. J.M. de Bont, kinderarts-kinderneuroloog in UMC Utrecht.
Laatst herzien op
