Moeite met rekenen door dyscalculie

Dyscalculie betekent letterlijk: slecht kunnen rekenen. Het is een andere term voor ernstige en hardnekkige rekenproblemen die niet komen door een gebrek aan intelligentie of te weinig onderwijs.

Leerstoornis

Zoals mensen met dyslexie (taalproblemen) de neiging hebben ieder woord te spellen, zo zullen dyscalculistische mensen vaak met hun vingers rekenen. Deze 'blindheid' voor cijfers en getallen is geen ziekte, maar een leerstoornis.

Verschillend rekenen

Niet iedereen met dyscalculie heeft dezelfde problemen. Er zijn kinderen en volwassenen die grote moeite hebben met cijfersymbolen. Die niet begrijpen dat het cijfer 7 zeven betekent, en die het niet voor elkaar krijgen getallen naar grootte te ordenen. Ze weten niet dat 45 meer is dan 35.

Anderen kennen wel de cijfers en kunnen ook rekenen, maar kunnen niet een getal aan een voorwerp koppelen. Bijvoorbeeld zes kopjes. Bij wisselgeld zal iemand met dyscalculie de muntjes een voor een tellen om te weten hoeveel het er zijn.

Er zijn ook kinderen die eenvoudige rekenkundige handelingen, zoals optellen en aftrekken, niet kunnen onthouden. Een zevenjarige hoort te wéten: 3 plus 3 is 6. Als het kind daarvoor nog steeds zijn vingers nodig heeft, is er iets mis. Dan gaat de rekenkennis niet automatisch. Er zijn volwassenen die hun leven lang de tafel van 7 moeten uitrekenen.

Schoolproblemen

aarschijnlijk heeft circa 6 procent van de Nederlandse scholieren met rekenproblemen te kampen. Dat is eenzelfde percentage dat met lezen en schrijven worstelt en daar professionele begeleiding bij krijgt.

Op school is er bij veel vakken rekenvaardigheid nodig. Wiskunde is een struikelblok, maar ook economie is lastig. Net als aardrijkskunde en biologie. En eigenlijk alle exacte vakken. En bij maatschappijleer als onderdeel van geschiedenis.

De term rekenblindheid wordt min of meer erkend door het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Maar deze moet wel worden vastgesteld door een GZ-geregistreerde psycholoog.

Diagnose en vaardigheden

Als een kind inderdaad dyscalculie heeft, dan is extra begrip en aandacht onmisbaar.

• Een extra compliment als een som goed is opgelost, stimuleert het kind.
• Niet de hoeveelheid sommen is van belang, wel de manier waarop iemand ze oplost.
• Het gaat om het ontwikkelen van vaardigheden, zoals volgorden, ruimtelijke oriëntatie en ruimtelijk inzicht en oorzaak/gevolgdenken.
• Hulpmiddelen zijn spelletjes als Mastermind, Rummikub, puzzelen en Lego.
• Daarnaast moet gewerkt worden aan het ontwikkelen van sleutelbegrippen, zoals de waarde van de getallen, cijferreeksen, breuken.
• Bied het kind makkelijke sommen aan, met weinig taal.
• Thuis kun je ook hulp bieden. Doe eerst de som voor, doe het dan samen en laat hem/haar de som daarna zelf maken.

Extra examentijd

Op grond van een officiële diagnose dyscalculie kan extra examen- en werktijd op school worden aangevraagd, zodat leerlingen tenminste de kans krijgen goed te scoren bij toetsen. Als een school dit weigert, doet het hun aanleg tekort.

Meer informatie

Voor vragen of problemen met betrekking tot leer-, ontwikkelings- en gedragsstoornissen kun je bellen naar de Advies- en Informatielijn Balans (AIL) (0900) 202 00 65 (0,25/minuut). Dit nummer is bereikbaar op werkdagen van 9.30-13.00 uur en op donderdagavond van 18.00-20.00.