Mantelzorg: zorgen voor je ouders

Het is je al eerder opgevallen. Je moeder begint oud te worden. Ze heeft het ene gezondheidsprobleem na het andere, ze moet vaak naar de dokter, ze is een stuk minder actief dan vroeger.

Eenvoudige klusjes

En ook al bezweert ze dat ze jouw hulp niet nodig heeft, je merkt aan alles dat ze die hulp juist heel goed kan gebruiken. Het moment is aangebroken dat jij voor haar moet gaan zorgen in plaats van andersom. En dat is confronterend.

In eerste instantie zal het misschien nog bij eenvoudige klusjes blijven. Omdat ze slecht ter been is en snel vermoeid, doe jij de boodschappen voor haar. Als ze naar de dokter moet, breng jij haar weg.

En af en toe kook je wat simpele maaltijden, die ze thuis alleen nog maar hoeft op te warmen. Dat is helaas niet meer genoeg als haar gezondheid verder achteruit gaat.

Natuurlijk wil je moeder zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. En als het maar even kan, wil ze ook zo min mogelijk vreemde hulp in huis. Dat betekent dat de zorg voor je moeder voor jou tot een behoorlijk zware taak kan uitgroeien.

Mantelzorg

We hebben het in zo'n geval over mantelzorg. Mantelzorgers zijn mensen die langdurig voor iemand zorgen met wie zij een emotionele band hebben. Hun hulpbehoevende kind, ouder of partner bijvoorbeeld. Ze doen dat onbetaald. En om er meteen maar wat cijfers bij te halen: in Nederland zorgen meer dan één miljoen mensen meer dan acht uur per week voor een ander gedurende tenminste drie maanden. 39 procent zorgt voor een (schoon)ouder.

Overbelast

Tussen de 150.000 en 200.000 van hen voelen zich zwaar overbelast. Dat zijn vooral de mensen die 24 uur per dag voor een partner, ouder of kind zorgen.

Maar ook in andere gevallen levert de zorg vaak veel stress op. Want het is een taak die je moet zien te combineren met je betaalde baan en eigen huishouden. Veel mantelzorgers geven dan ook aan dat overbelasting de allerbelangrijkste valkuil is.

Juiste persoon?

Ben jij eigenlijk wel de meest geschikte persoon om je ouder te gaan verzorgen? Dat is één van de vragen die je voor jezelf moet beantwoorden, voordat je je op je nieuwe zorgtaken stort.

Sommige mensen vinden het heerlijk om voor een ander te zorgen en geven daar graag dingen voor op. Anderen hebben er emotioneel grote moeite mee, of hebben zelf bijvoorbeeld lichamelijke klachten. Extra werk kan die klachten erger maken.

Hoewel je het dus misschien vanzelfsprekend vindt om een helpende hand te bieden, moet je voor jezelf goed bedenken wat je aan kunt. Wat betreft de lichamelijke verzorging, het huishoudelijk werk enzovoorts.

Extra hulp inschakelen

Zelfs als je het idee hebt dat de combinatie van werk, gezin en mantelzorg wel moet lukken, is het handig om toch regelmatig extra (eventueel professionele) hulp in te schakelen. Je hebt namelijk geen idee hoe lang de situatie zal gaan duren. En je kunt het alleen volhouden als je zelf genoeg energie hebt.

Besteed dus de klussen uit die te veel tijd vergen, die je echt vervelend vindt of die je om een andere reden veel moeite kosten. Al is het maar af en toe. Je kunt niet altijd alles in je eentje doen.

Bovendien: je hebt ook tijd voor jezelf nodig. Tijd om met vakantie te gaan, te gaan sporten of winkelen. Als je jezelf steeds maar opoffert, raak je gegarandeerd opgebrand. En daar is niemand bij gebaat.

Emotioneel zwaar

Afgezien van het extra werk is mantelzorg ook emotioneel intensief. Je ziet je vader of moeder steeds hulpbehoevender worden. Dat is voor henzelf erg moeilijk, maar ook voor jou. Het betekent dat er allerlei gevoelens kunnen bovenkomen: verdriet, angst, kwaadheid, onmacht, eenzaamheid en ga zo maar door.

Het is fijn als je daar met iemand over kunt praten, zoals een vriendin of familielid. Vaak lucht het ook op om met mensen te spreken die in eenzelfde situatie zitten: lotgenotencontact.

Er zijn in Nederland allerlei organisaties die zich daarmee bezighouden. De landelijke vereniging voor mantelzorgers Mezzo is er één van. Bij die vereniging kun je ook terecht voor de meest uiteenlopende praktische vragen.