Maak het niet te moeilijk en zorg voor een stressloze kerst!
De winkelstraten zijn overvol, er moeten nog cadeaus worden gekocht, de hond heeft aan de kerstboom geknaagd en er staat ook nog een kerstdiner op het programma. Hoe kom je dit jaar de feestdagen wél ontspannen door?
Het actielijstje
Stressvrije feestdagen beginnen met een realistische planning en realistische verwachtingen. Helaas: veel mensen verwachten te veel van zichzelf. Maar al die voorbereidingen om er een sfeervolle, feestelijke en gezellige kerst van te maken, komen bovenop je dagelijkse bezigheden. Stel daarom prioriteiten. Zet de belangrijkste zaken bovenaan je actielijstje en klusjes die er minder toe doen onderaan, die kun je dan makkelijker schrappen. Nog beter: vraag je af of de minder belangrijke zaken echt nodig zijn. Nee? Weg ermee. Dat ruimt alvast lekker op.
De perfectionisten
Mensen die denken dat anderen perfectie van hen verwachten, worden ook wel ‘sociaal voorgeschreven perfectionisten’ genoemd. Onderzoek van de Canadese sociaal psychologe Danielle Molnar van Brock University laat zien waar dit perfectionisme toe leidt. Zij zijn vaker ziek, hebben een slechtere gezondheid en gaan vaker naar de dokter vanwege vermoeidheid, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen, nek- en rugklachten en slapeloosheid. Accepteer dat niet alles perfect hoeft te zijn. Als jij ontspannen bent, is de sfeer automatisch ook beter bij je huisgenoten en gasten. Is er geen tijd om de taart te bakken die je in gedachten had? Niemand zal er iets van denken als je een taart kóópt. En het hele huis ondersteboven halen zodat alles spic en span is? Dat geeft alleen maar extra stress.
De tradities
Iedereen heeft zo z’n eigen kersttradities. Die kunnen ook verstikkend werken. Vraag je af of er dingen zijn die je echt graag zelf zo wil doen, of dat je het vooral doet omdat het nu eenmaal de traditie is. Je hoeft geen zeven gangen te serveren omdat het de gewoonte is in de familie. Tradities kun je doorbreken of veranderen.
Geeft je lichaam signalen dat de stress oploopt? Neem die alarmbellen serieus
De ontspanning
Neem in de aanloop naar de feestdagen geregeld tijd voor jezelf, juist ook wanneer je de stress voelt opkomen of de dingen niet meer overziet. Een moment voor jezelf doet wonderen voor je gemoedsrust. Het maakt je vrolijker, gelukkiger en minder gestrest, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Massachusetts. “Je hoeft echt niet per se op een kussentje te zitten mediteren als dat je niet je ding is”, aldus hoogleraar psychologie Roos Vonk hierover tegen de website van RTL Nieuws. “Je kunt bijvoorbeeld naar buiten gaan en een wandeling maken, waarbij je de omgeving observeert en alles wat je ziet bewust registreert. Dat kan ook al heel rustgevend werken. Goed voor jezelf zorgen begint met het vinden van de juiste balans. Bouw vaste momenten in en maak ze onderdeel van een routine, dan is de kans kleiner dat dit verwatert.”
Het menu
Je maakt het jezelf moeilijk door extra bewerkelijke gerechten te maken die je nog nooit hebt uitgeprobeerd. Kies liever voor een simpel kerstmenu met ingrediënten en recepten die je kent. Het hoeft trouwens natuurlijk niet per se een kerstdiner te zijn; een kerstlunch of high tea kan ook.
De nachtrust
De periode rond Kerst is vaak best hectisch. Je bent veel vrolijker en positiever als je uitgerust bent. Maar daar schort het nogal eens aan, blijkt uit onderzoek van de Hersenstichting en het Trimbos-instituut: 63 procent van de Nederlanders slaapt naar eigen zeggen slecht. Koko Beers van de Hersenstichting: “Goede slaap heeft directe invloed op je geheugen en concentratie. Het vermindert ook het risico op hersenaandoeningen zoals een beroerte, depressie en dementie.” Een woordvoerder van het Trimbos-instituut: “Slecht slapen is zowel de oorzaak als het gevolg van allerlei psychische aandoeningen.
En voldoende en goed slapen hangt samen met een positieve mentale gezondheid.” Zorg kortom dat je goed slaapt. Beweeg overdag voldoende, neem geen schermpjes mee naar bed, vermijd ’s avonds cafeïnehoudende dranken en alcohol en ga iedere dag rond dezelfde tijd naar bed. Lig je toch wakker van wat er nog moet gebeuren? Noteer die dingen voordat je gaat slapen, zodat je deze gedachten kunt loslaten.
Het budget
December is een dure maand. Dat kan best wat stress geven. Geldzorgen leveren 26 procent van de mensen letterlijk buikpijn op, toont onderzoek aan. Minder gangen en minder luxe eten scheelt al flink in de portemonnee. Koop sowieso niet meer eten dan nodig is. Etenswaren die je als ‘reserve’ inslaat, blijven toch altijd over. En wat de cadeaus betreft: het gaat om de gedachte erachter, niet om het prijskaartje.
De alarmbellen
Neem de signalen van je lichaam serieus. Merk je bijvoorbeeld dat je ademhaling hoog zit of dat je schouders gespannen zijn? Dat is een teken van stress. Loopt de stress op, knijp er dan gewoon even tussenuit. Ga eventjes naar een andere kamer of het toilet, loop een rondje met de hond, adem een paar keer diep in en uit. Alles komt goed.
Hol niet van de ene naar de andere familieverplichting, maar zorg voor rust tussendoor
De houdbaarheid
aak twee boodschappenlijstjes: een voor houdbare producten die je ruim op tijd in huis haalt, en eentje voor de verse producten die je op het laatste moment gaat kopen. Wil je winkelwagenfiles in supermarkten en andere kerstdrukte vermijden? Bestel dan de boodschappen (online) en laat ze bezorgen.
De taakverdeling
De verantwoordelijkheid voor een succesvol kerstdiner ligt niet alleen op jouw schouders. Wees niet bang om hulp te vragen. Een hulpvraag is geen zwaktebod, je geeft de ander juist een geschenk: een gelegenheid om er voor jou te zijn. Geef je huisgenoten of gasten tijdig een aantal eigen taken en accepteer dat ze die op hun eigen manier uitvoeren. Laat het zelf los. Vraag bijvoorbeeld iedereen iets mee te brengen. De een verzorgt een kaasplankje, een ander brengt een bijgerecht mee, en weer iemand anders ontfermt zich over het toetje. Vergeet ook niet op de avond zelf te delegeren; maak iemand verantwoordelijk voor de drankjes en anderen voor het opdienen of afruimen.
De tegenslag
Is de slagroom geschift of zijn de aardappeltjes niet op tijd gaar? Probeer je niet te druk te maken. Focus op wat wél goed gaat. Het toelaten van positieve emoties geeft stressvermindering. Over die vlek in het tafelkleed heeft niemand het na de kerstdagen nog, wel over hoe gezellig het was.
De kerstcadeaus
Maar liefst 34 procent van de Nederlanders ziet het kopen van kerstcadeaus als een stressvolle taak, zo wijst onderzoek van warenhuis TK Maxx uit. Denk dus tijdig na over eventuele kerstgeschenken en haal ze alvast in huis vóór de kerstdrukte. Op het laatste moment cadeautjes bedenken en kopen geeft niet alleen stress, maar ook het risico dat ze uitverkocht zijn, dat je veel meer uitgeeft dan begroot, of dat je uren in de rij staat bij de kassa’s. Tip voor volgend jaar: koop je cadeaus door het jaar heen, dan heb je zeker geen stress rond de feestdagen en ben je waarschijnlijk ook voordeliger uit.
Het vooruitkoken
Maak zo veel mogelijk (bij)gerechten vooraf. Op het moment zelf hoef je het gerecht dan alleen nog af te maken. Soepen, jus en sauzen zijn makkelijk vooraf te maken. Ook ovenschotels, aardappelpuree en stoofgerechten kun je eerder maken en zijn heel geschikt om in te vriezen. De avond ervoor hoef je ze alleen nog maar in de koelkast te zetten om te ontdooien.
De tafel
Een gezellig aangeklede tafel maakt het kerstdiner extra feestelijk. Waarom zou je daarmee wachten tot de gasten al bijna arriveren? De tafel dekken en decoreren kan prima de avond ervoor. Bedenk ook bijtijds of je voldoende glazen, bestek en borden hebt. Moet het tafellinnen nog gestreken worden of ga je een menukaart uitprinten? Allemaal dingen die je niet op het laatste moment wil regelen.
Een uitgebreidere versie van dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine december 2024. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.
- Plus Magazine
