Is honing gezond?

Honing is een natuurproduct, gemaakt door bijen. Om honing te kunnen maken, hebben bijen nectar nodig dat ze verzamelen uit bloemen. De nectar bewaren ze tijdens het vliegen en het bezoek aan volgende bloemen in een speciale maag. Deze wordt de honingzak genoemd. Enzymen in speeksel van bijen beginnen daar al met het omzetten van meervoudige suikers die in de nectar zitten naar enkelvoudige suikers die in de honing zitten. Als de bij genoeg nectar verzameld heeft, vliegt ze terug naar de korf of het nest. Daar wordt de honing doorgegeven aan werkbijen. Zij geven honing een tijdje aan elkaar door. Nog meer speeksel met enzymen dus om suikers uit de nectar in honing om te zetten. Hierna gaat de honing in de raten van de korf of het nest. De honing dikt in en de bijen dekken de honing af met een waslaagje. En zo zorgen ze voor hun eigen voedselvoorraad. Een imker kan een deel van de honing weghalen en verkopen, als het goed is laat de imker ook genoeg honing voor de bijen achter.

Honing uit de supermarkt of van de imker?

Als je let op je portemonnee, koop je waarschijnlijk honing in de supermarkt en sla je de imker over. Het prijsverschil is namelijk groot. Heb je in de supermarkt een potje honing voor nog geen 3 euro, bij de imker betaal je al snel het dubbele (of meer). De vraag is wel of je in de supermarkt echte honing te pakken hebt… De Keuringsdienst van waarde liet voor een uitzending 15 potjes honing testen in een Duits laboratorium. Wat bleek? Slechts 4 van die 15 onderzochte potjes bleek pure honing te bevatten. De andere 11 potten bevatten allemaal gedeeltelijk toegevoegde suikers; suikerstroop. Een groot deel van de honing in Nederlandse winkelschappen bevat het Chinese suikerstroop en daardoor kan deze 'nephoning' ook relatief goedkoop aangeboden worden. De Keuringsdienst zegt op haar site ‘Over het algemeen geldt dat hoe dichter je de honing bij de bron koopt en hoe meer je ervoor betaalt, des te zekerder je kunt zijn van de echtheid en kwaliteit van de honing.’

De voedingswaarde van honing

Honing lijkt gezonder, maar is eigenlijk gewoon suiker. Honing staat ook niet in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Vergeleken met gewone kristalsuiker, bevat honing wel iets meer water, waardoor er automatisch wat minder calorieën in zitten. Het verschil is zo’n 20 procent. Uit het onderzoek van de Keuringsdienst van waarde valt niet op te maken wat het gehalte is van de toegevoegde suikers in de 'honing' die aangelengd wordt met Chinees suikerstroop. En dat maakt het lastig iets over de voedingswaarde van de 'nephoning' te zeggen. Echte honing bevat een kleine hoeveelheid spoorelementen, mineralen, vitamines en eiwit. Maar die hoeveelheden zijn te klein om een noemenswaardige bijdrage te leveren aan wat je totaal van deze voedingsstoffen nodig hebt. Qua voedingswaarde maakt het dus niet zoveel uit of je iets zoet met honing of met suiker.

Honing en hooikoorts

Maar honing - echte honing dan - lijkt iets voor je te kunnen betekenen als je hooikoorts hebt. Honing rechtstreeks gekocht van de imker is honing dicht van de bron. Buiten het feit dat de kwaliteit dan waarschijnlijk beter is dan honing uit de supermarkt, zit er nog een voordeel aan honing van de imker. Tenminste, als je de honing van een imker uit jouw buurt koopt. Die bijen bezochten vooral bloemen in jouw woonomgeving en de honing bevat daardoor pollen (stuifmeel) waar je allergisch op kunt reageren als je last hebt van hooikoorts. Door een klein beetje van dat stuifmeel via je mond binnen te krijgen, kun je je immuunsysteem trainen. Mogelijk kunnen je hooikoortsklachten hierdoor wat afnemen.

Honing bij keelklachten

Je oma deed het waarschijnlijk al: een lepel honing bij keelklachten. Het verzacht lekker een pijnlijke keel, maar honing zorgt niet voor een sneller herstel. De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA heeft geen claim over het eten van honing op de gezondheid goedgekeurd. Daardoor zul je op een potje honing ook niet zien staan 'helpt bij verkoudheid'. Wel kan honing tijdelijk een droge/schrale keel verzachten.

Let op met honing bij baby’s

Honing kan sporen van een bacterie bevatten waar baby’s jonger dan 1 jaar gevoelig voor kunnen zijn. Geef kinderen tot 1 jaar daarom geen honing. Bij heel jonge kinderen is de darmflora nog niet helemaal ontwikkeld. Hierdoor kunnen sporen van de Clostridium botulinum-bacterie in de darmen van baby’s uitgroeien tot de bacterie. De Clostridium botulinum-bacterie maakt stoffen aan die giftig zijn en inwerken op het zenuwstelsel. Krijgt een baby besmette honing dan kan de ziekte na enkele dagen pas ontstaan. Maar voor die tijd kunnen wel verschijnselen optreden zoals verstopping die dagenlang aanhoudt, aanhoudend huilen, sloomheid en een verminderde eetlust. Bezoek dan de huisarts.

Goed om je te realiseren: honing is een mooi natuurproduct, maar juist daardoor kan het besmet zijn met sporen van die bacterie. Gelukkig zijn er maar weinig potjes honing besmet, maar het is beter geen risico te lopen met baby’s. Bij kinderen ouder dan 1 jaar is het geen probleem om honing te geven.

Dit artikel is geschreven door Christel Vondermans. Christel is diëtist. Ze geeft graag praktische adviezen en begrijpelijke uitleg, zodat een gezonde leefstijl voor iedereen een stukje haalbaarder en leuker wordt.