Patiënten zonder grenzen

Cijfers over aantallen ‘medische toeristen’ zijn er niet, maar de stijging is wel af te leiden uit de kosten voor ‘grensoverschrijdende zorg’: in 2006 ging 0,5 procent van het zorgbudget de grens over, nu is dat zo’n 1 procent. Het gaat om bijna 300 miljoen euro in 2011.

Redenen

Er zijn globaal drie redenen waarom mensen hun heil in het buitenland zoeken voor een behandeling. Ten eerste vanwege de wachtlijsten in Nederland. In veel landen is het fenomeen wachtlijst onbekend. Waar je in Nederland soms maanden moet wachten op bijvoorbeeld een nieuwe heup, kun je in België binnen een mum van tijd terecht.

Ten tweede de kwaliteit. In menig buitenlandse kliniek is de kwaliteit gelijk aan of zelfs beter dan in Nederland. Door minder overheidsbemoeienis en ruimere budgetten kan er meer geld worden gestoken in niet alleen de medische behandeling zelf, maar ook in de verpleegkundige zorg. Om even bij de heup in België te blijven: door flinke concurrentie tussen vrij gevestigde specialisten ligt België kwalitatief flink voor op Nederland en wordt er met de nieuwste technieken gewerkt.

Ten derde de kosten. Soms loont het om naar het buitenland te gaan voor een behandeling die niet (helemaal) door de verzekeraar wordt vergoed. Het is dan vaak goedkoper de behandeling in het buitenland te laten uitvoeren.

De rol van de verzekeraar

Voor de zorgverzekeraar maakt het niet uit of medische hulp wordt verleend in Nederland of daarbuiten. Hij vergoedt echter niet méér kosten dan de behandeling in Nederland zou hebben gekost. In Nederland liggen de zorgkosten vrij hoog vergeleken met veel andere landen, dus de meeste behandelingen zullen zonder problemen worden vergoed.

De verzekeraar stelt ook als voorwaarde dat het moet gaan om een beproefde behandeling, die 'voldoet aan de stand van de wetenschap'. Met andere woorden: experimentele of nog te weinig wetenschappelijk onderzochte behandelingen komen doorgaans niet voor vergoeding in aanmerking. En als de behandeling in het buitenland duurder is dan in Nederland? Dan is het afhankelijk van je polis of ze helemaal of gedeeltelijk wordt vergoed. Ook je medische situatie speelt bij de beoordeling een rol, bijvoorbeeld of het verantwoord is om op behandeling in Nederland te wachten.

De verzekeraar vergoedt uiteraard alleen behandelingen die in Nederland ook vergoed zouden worden. Plastische chirurgie of het laseren van ogen, ingrepen waarvoor massa’s Nederlanders naar het buitenland afreizen, komen zonder medische noodzaak nooit voor vergoeding in aanmerking.

Kwaliteit

Hoe kom je erachter of een kliniek in het buitenland te vertrouwen is? Van een flitsende website met teksten als 'hoogstaande zorg volgens de allerlaatste medische ontwikkelingen' wordt u op het eerste gezicht niet veel wijzer. Toch valt er meer uit zo’n website te halen dan u denkt.

Er staan vrijwel altijd namen van artsen op en met die namen kunt u verder op onderzoek uit. Waar zijn ze opgeleid, van welke beroepsvereniging zijn ze lid? En: heeft de kliniek een kwaliteitskeurmerk? Een JCI-accreditatie bijvoorbeeld is een van de hoogste internationale standaarden, uitgegeven door een Amerikaanse non-profitorganisatie. Op de (Engelstalige) website www.jointcommissioninternational.org vind je een lijst van alle geaccrediteerde instellingen.

Klachtencommissie

Ook belangrijk om te checken: wordt er realistische informatie gegeven over de risico’s van een medische ingreep? Is er een klachtencommissie? Zo niet, streep de kliniek dan maar van uw lijstje.

Heeft je verzekeraar een contract met een buitenlandse kliniek, dan kunt je ervan uitgaan dat het met de kwaliteit goed zit. Maar staar je niet blind op zulke contracten: het wil niet zeggen dat het in klinieken die niet met Nederlandse verzekeraars samenwerken, niet pluis is. Je kunt zelf op internet zoeken naar mogelijkheden en de gevonden informatie voorleggen aan uw verzekeraar, aan een patiëntenvereniging of aan uw behandelend arts. Ook ervaringen van medepatiënten kunnen een prima bron van informatie zijn.