Mijn kind heeft een voorwerp ingeslikt

Jonge kinderen hebben een slechte mondmotoriek en steken graag iets in hun mond. Het doorslikken gebeurt altijd per ongeluk en eigenlijk nooit expres. Het gebeurt vooral bij kinderen tot 5 jaar en bij kleine, ronde voorwerpen. Bijvoorbeeld haarklipjes, hangertjes, munten, knoopbatterijen, speelgoed, knopen, spijkers enzovoort.

Probeer zelf rustig te blijven. Merkt je kind hoe ongerust zijn ouders zijn, dan zal het al gauw ontkennen dat er iets gebeurd is.

Vast in keel, slokdarm of maag

Een voorwerp kan in de keel, slokdarm of maag blijven steken. Blijft het in de keel steken, dan zal je kind heel onrustig zijn, kwijlen en zich benauwd voelen. Bel meteen de huisarts: de KNO-arts moet het voorwerp zo snel mogelijk verwijderen.

Door hun vorm of grootte kunnen voorwerpen ook in de slokdarm blijven steken. Er zijn een paar beruchte plaatsen; daar waar organen de slokdarm een beetje dichtdrukken en plaatsen van natuurlijke vernauwing. Wanneer iets blijft steken, geeft dit pijn of een onprettig gevoel. Je kind heeft moeite met slikken of doet dat niet omdat het pijn doet. Omdat je kind zijn speeksel niet doorslikt gaat het kwijlen. Voorwerpen die zijn blijven steken in de slokdarm, moeten er zo snel mogelijk onder narcose uitgehaald worden.

Als er twijfel is of een voorwerp ergens is blijven steken, wordt er een röntgenfoto gemaakt. Is het voorwerp na twee weken nog niet op de natuurlijke weg tevoorschijn gekomen, dan kan er een foto van de maag worden gemaakt. Soms blijft daar toch iets steken en voorwerpen die al twee weken in de maag zitten, kun je beter onder narcose laten verwijderen.

Ontlasting controleren

Zit het voorwerp niet vast in de keel, slokdarm of maag? Dan komt het meestal gewoon in de ontlasting terecht. In het algemeen komt alles wat de slokdarm heeft kunnen passeren er verderop ook wel doorheen. Een uitzondering op deze regel vormen kinderen die een darmoperatie hebben gehad of waarbij de arts op andere gronden vermoedt dat de diameter van de darm vernauwd is.

Extra laxeren is niet nodig. Bij scherpe voorwerpen is er eerder wat op tegen, omdat de darmbewegingen door het laxeren toenemen en er mogelijk eerder een beschadiging ontstaat.

Controleer de ontlasting van je kind om te zien of het voorwerp er inderdaad weer uitgekomen is. Bedenk wel dat de meeste voorwerpen slecht herkenbaar zijn in de ontlasting als ze zo’n reisje hebben gemaakt. Zit iets langer dan twee weken in de maag, dan is het daar waarschijnlijk blijven steken.

Wanneer moet je naar het ziekenhuis?

In de onderstaande situaties moet je contact opnemen met je huisarts of het ziekenhuis:

• Als een ingeslikt voorwerp in de keel blijft steken. Het voorwerp kan de luchtweg blokkeren, waardoor je kind het heel benauwd krijgt. Probeer het voorwerp nooit met je vingers uit de keel de krijgen. Dit lukt niet en de kans is groot dat het voorwerp nog dieper in de keel klem komt te zitten.
• Als een ingeslikt voorwerp in de slokdarm blijft steken. Dit merk je aan pijn achter het borstbeen en kortademigheid. Je kind zoekt hulp, moet braken, wil niet eten en produceert speeksel.
• Als het voorwerp klachten geeft (dat is in ongeveer de helft van de gevallen het geval).
• Als je kind een batterij heeft ingeslikt. Een batterij kan de slokdarmwand beschadigen en tot zeer ernstige complicaties leiden!
• Als je kind een scherp voorwerp heeft ingeslikt.
• Als je kind twee magneten heeft ingeslikt. Door de aantrekkingskracht tussen de magneten kunnen ze darmdelen tegen elkaar aan laten komen. Het risico bestaat dat er een gaatje in de darm ontstaat.
• Voorwerpen langer dan 5 centimeter en dikker dan 2 centimeter en voorwerpen langer dan 10 centimeter moeten verwijderd worden, omdat ze in de bocht bij de blindedarm kunnen vastlopen.
• Munten met een diameter van boven de 2 centimeter ( 2 euro munten) zijn voor kleine kinderen tamelijk groot. Als deze in de maag niet verder komt is verwijderen mogelijk beter. Vaak blijven munten van deze grootte overigens in de keel steken. Ingeslikte munten die geen klachten geven hoeven niet te worden gefotografeerd. Wel moet een munt binnen 14 dagen met de ontlasting naar buiten zijn gekomen. Zo niet, dan moet er een foto worden gemaakt om te zien waar de munt is gebleven. Bedenk dat het mooie glanzende muntje door de inwerking van alle maagdarmsappen er als een dof bruinig ding uitkomt.

Bovenstaande opmerkingen gelden voor de meeste kinderen. Heeft je kind in het verleden een operatie aan het maagdarmkanaal ondergaan, dan kan de anatomie zijn veranderd en is het niet zeker dat voorwerpen die de maag passeren niet ergens in de darm vastlopen. Hoort je kind bij die groep, neem altijd contact op met de kinderarts als je kind een voorwerp heeft ingeslikt.

Dit artikel is goedgekeurd door Dr. J.M. de Bont, kinderarts-kinderneuroloog in UMC Utrecht.

Laatst herzien op 21 september 2018