Ik heb een vraag die ik alleen via internet durf te stellen. Want ik voel me er nogal schuldig over.
Mijn man en ik hebben twee kinderen, van 3 en 2 jaar. Ze zijn kerngezond, godzijdank. Want het had heel anders kunnen gaan. Ik heb tijdens beide zwangerschappen namelijk gerookt en gedronken. Sigaretten zo'n 3 tot 6 stuks, en qua alcohol 1 tot 3 glazen wijn. Dagelijks. Voor mijn doen 60 procent minder dan voorheen.
Ook gebruikte ik oxazepam - in overleg met de gynaecoloog. Ik slik ook antidepressiva. Bij beide kinderen heb ik meegedaan aan een onderzoek naar de effecten van antidepressiva bij baby's in de buik en daarna (tot twee jaar). Ik heb urenlange echo's gehad en vruchtwateronderzoek. Hieruit kwam niets afwijkends naar voren.
Mijn kinderen zijn dus gezond. Voor zover we weten natuurlijk. Ze hadden toen ze klein waren wel gauw last van de luchtwegen. Ik was zelf ook een bronchitiskind. En natuurlijk voel ik me schuldig over de aanleg voor longklachten die ik ze heb gegeven mede door mijn sigarettengebruik. Ik mag dan nonchalant omgaan met mezelf - sinds ik moeder ben gelukkig veel minder - maar ik mag mijn kinderen daar niet de dupe van laten zijn.
Tot zover de achtergrond. Nu mijn vraag. Ze zijn allebei heel laat gaan lopen. Pas met hun tweede jaar. Aan de ene kant zit dit in hun aard; rustig, tevreden, vrolijk. En volgens de consultatiebureau-arts zijn ze heel erg lenig, waardoor ze moeite hebben met hun gewicht te dragen. Maar ik vraag me af of het met mijn rookgedrag en alcohol- en medicijngebruik te maken heeft, vooral omdat ze het allebei hebben. Heeft u misschien eerder iets soortgelijks meegemaakt?
Greta
Herman van Tinteren, kinderarts
Zoals je zelf al aangeeft, levert het gebruik van alcohol of bepaalde medicijnen tijdens de zwangerschap risico's voor de ongeboren baby. Ook sigaretten roken heeft negatieve effecten. Hoe zit het nu met al deze dingen? Vaak hoor je immers zeggen dat het allemaal wel meevalt.
Bij veel stoffen is bekend wat daarvan de effecten zijn. In de baarmoeder is een kind voor veel schadelijke invloeden van buitenaf beschermd. Behalve röntgenstraling komt eigenlijk alles waarover we het hier hebben bij het kind binnen via de bloedsomloop. De moederkoek, die eigenlijk een verlengstuk van het kind is, zit als het ware vastgeplakt tegen de baarmoederwand. Veel stoffen die in het lichaam van de moeder voorkomen, bereiken het kind niet. Andere stoffen doen dat wel. Zoals nicotine, door het roken van sigaretten, maar ook alcohol en medicijnen.
Roken
Van roken weten we dat het effect heeft op de doorbloeding van de baarmoeder en dat hierdoor het kindje wat kleiner en lichter kan worden geboren. Ook heeft het enig effect op de longcapaciteit. Het gaat dan om meetbare effecten. Hierbij is het altijd belangrijk hoeveel van deze schadelijke stoffen de moeder tot zich neemt en hoe vaak. Hoe meer en hoe langer hoe slechter.
Behalve de vele luchtweginfecties die werden genoemd, zijn de andere dingen daaraan volgens mij niet toe te schrijven. Roken in huis veroorzaakt veel verkoudheid, hoesten en vol zitten bij een baby of jonger kind.
Alcohol
Alcohol gaat gemakkelijk door de moederkoek heen en gebruik is van invloed op de ontwikkeling van de hersenen. Als moeders erg veel drinken, vooral in het begin van de zwangerschap, kan dat aangeboren afwijkingen geven. Zowel op het uiterlijk van het kind, maar ook op de mentale ontwikkeling. We spreken dan van het foetaal alcoholsyndroom.
Antidepressiva
Van een aantal antidepressiva is het langzamerhand goed bekend wat de effecten op het kind zijn. Van een aantal nieuwere middelen is dat nog niet duidelijk in kaart gebracht. Mede door het onderzoek waaraan je hebt meegedaan, kan voor andere moeders en kinderen daarover meer bekend worden. Van de gebruikelijke middelen is het schadelijke effect niet te meten en kan het onder medisch toezicht ook in de zwangerschap worden gebruikt. Na de geboorte zal de baby onderzocht worden door de kinderarts en wat langer worden geobserveerd.
Leren lopen
Dat de kinderen later zijn gaan lopen dan gemiddeld, hoeft helemaal geen relatie te hebben met de tijdens de zwangerschap ingenomen of gebruikte middelen. Je kind loopt dan wel meer risico, maar of het tot een schadelijk effect heeft geleid, valt met deze informatie niet te zeggen. Belangrijk is het in dit verband hoe hun verdere ontwikkeling is gegaan, zoals bijvoorbeeld de taal- en spraakontwikkeling. Wil je hierop een goed antwoord geven, dan is er meer informatie nodig, zoals geboortegewicht, gedrag, algehele motoriek. Maar ook het tijdstip waarop de ouders zelf liepen. De snelheid waarop de motoriek zich ontwikkelt, is vaak enigszins erfelijk bepaald.
Herman van Tinteren werkte dertig jaar als algemeen kinderarts in ziekenhuis Tergooi. Daarnaast schreef hij meerdere boeken over kindergeneeskunde.
Heb je ook een vraag? Stel deze dan aan een van onze experts. Ga met spoedeisende vragen altijd naar je huisarts, daarvoor zijn de experts niet de aangewezen persoon. Ze stellen ook geen diagnoses. De overige voorwaarden vind je hier.
