Te snel werkende schildklier

Je schildklier kan goed werken, maar hij kan ook te langzaam werken of te snel. Werkt hij te langzaam, dan heet dat hypothyreoïdie. Werkt hij te snel, dan heet dat hyperthyreoïdie. Beide aandoeningen hebben verschillende oorzaken en geven verschillende klachten. Een te snel werkende schildklier maakt te veel schildklierhormoon, dat nodig is voor bijvoorbeeld je stofwisseling. Dit alles wordt overigens geregeld vanuit je hersenen. Een te snel werkende schildklier leidt dan ook tot een te snelle stofwisseling.

Ziekte van Graves

Het schildklierhormoon komt via je bloed in je hele lichaam. Als je schildklierwerking en daarmee je stofwisseling versneld is, kun je dat merken aan klachten als:

• hartkloppingen
• afvallen
• zweten
• een gejaagd gevoel
• trillen
• spierzwakte
• diarree
• snel geïrriteerd zijn
• vermoeidheid
• een warme en klamme huid

Een te snel werkende schildklier komt vooral voor bij vrouwen tussen de 25 en 50 jaar. De aandoening kan verschillende oorzaken hebben. Meestal is dit de zogeheten ziekte van Graves (of Basedow), een auto-immuunziekte waarbij afweercellen de schildklier aanvallen. Wie de ziekte van Graves heeft, heeft vaak ook andere klachten dan de hierboven opgesomde. Oogklachten komen bijvoorbeeld veel voor, zoals ogen die groter lijken dan normaal of lastig sluitende oogleden.

Struma

Een andere oorzaak van hyperthyreoïdie is de ziekte van Plummer, waardoor de schildklier in de loop van de tijd steeds groter wordt en te veel schildklierhormoon gaat aanmaken. Een te grote schildklier heet een struma. Ook een goedaardige knobbel (toxisch adenoom) komt een enkele keer voor als oorzaak van een te snel werkende schildklier. Tot slot kunnen een ontsteking van de schildklier, gebruik van lithium- en jodiumhoudende medicijnen en andere auto-immuunziekten de aandoening veroorzaken.

Drie behandelingsvormen

Bloedonderzoek is het middel om een te snel werkende schildklier aan te tonen. Dit gaat via je huisarts. Om exact te bepalen welke oorzaak deze versnelde schildklier heeft, kan een scan van je schildklier nodig zijn. Rust is soms het eerste wat je zelf kunt doen om de klachten wat te verminderen. Maar hoe dan ook is medische behandeling noodzakelijk. Behandeling kan op drie manieren:

1. Medicijnen

Een behandeling met medicijnen begint vaak met een medicijn waardoor je schildklier helemaal stopt met werken. Daarna krijg je een medicijn met kunstmatig schildklierhormoon erin. Na anderhalve maand wordt de hoeveelheid schildklierhormoon in je bloed gecontroleerd. Je dosis wordt daarna verhoogd of juist verlaagd. Dat gebeurt ook als je klachten krijgt zoals pijn op de borst of hartkloppingen.

2. Radioactief jodium

Radioactief jodium is een veilige en snelle behandelingsmethode. Hierbij krijg je in het ziekenhuis een vloeistof met radioactief jodium te drinken. Via je darmen bereikt dit je bloed en uiteindelijk je schildklier, die hierdoor zal stoppen met werken. De radioactieve stof plas je vervolgens vanzelf uit. Nadeel van deze behandeling is overigens dat je schildklier later vaak juist te langzaam gaat werken, waardoor je alsnog medicijnen nodig hebt.

3. Operatie

Vooral bij een vergrote schildklier kan een operatie werken. Bij de operatie wordt wat schildklierweefsel verwijderd, waardoor de druk op de luchtpijp vermindert en de zwelling in je hals verdwijnt. Ook hierbij geldt dat je schildklier jaren later soms te langzaam gaat werken, waardoor je alsnog medicijnen nodig hebt.