Hoe werkt homeopathie?

Homeopathie is kort gezegd een alternatieve geneeswijze die de natuur en het zelfherstellend vermogen van het menselijk lichaam centraal stelt.

Het lichaam uit balans

Ziekte is volgens de homeopathie een teken van verstoring in de gehele mens. Het heeft niet alleen lichamelijke oorzaken, maar ook psychische en emotionele. Evenals andere vormen van alternatieve geneeswijzen beschouwt de homeopathie de mens niet als een op zichzelf staand wezen, maar als een onderdeel van de totale schepping. De mens kan dus niet zonder aarde, kosmos, medemens en andere levende wezens, zoals planten en dieren.

Ziekte en gezondheid moeten dan ook vanuit de natuurwetten worden bekeken. De homeopathie gaat ervan uit dat elk mens over een niet-tastbare levenskracht beschikt, die voor het noodzakelijk evenwicht zorgt. Allerlei invloeden kunnen het lichaam uit balans brengen. Dan probeert het lichaam eerst zelf het evenwicht te herstellen. Als dit niet lukt geven ziekteverschijnselen aan dat er iets verkeerd zit.

Homeopatische geneesmiddelen kunnen lichaam en geest dan het noodzakelijke duwtje in de rug geven om de oorzaak van de klachten aan te pakken en de balans terug te brengen.

Ziekmakende geneesmiddelen

De basis voor de homeopathie werd aan het eind van de achttiende eeuw gelegd door de Duitse arts Samuel Hahnemann (1755-1843). In die tijd bestreed men de symptomen van koude koorts (malaria) met behulp van de kinabast, die de stof kinine bevat. Hahnemann kwam op het idee eens uit te zoeken wat er zou gebeuren als hij, zonder koorts, kinine in zou nemen. Hij bleek alle verschijnselen van malaria te krijgen, terwijl kinine juist bekend stond als een goed middel tégen malaria. Na verloop van tijd verdwenen de symptomen.

Gedurende de rest van zijn leven vond hij zo’n tachtig natuurlijke middelen waar hetzelfde voor gold en inmiddels zijn er vele duizenden bekend. Bij hoge dosering veroorzaken ze de verschijnselen van de ziekte waarvoor ze als medicijn dienen. Met een Latijns woordenboek bij de hand, noemde Hahnemann dit 'Similia Similibus Curentur': het gelijke kan het gelijksoortige genezen.

Minder is meer: het potentiëren

Homeopathische middelen zijn dus in principe stoffen die je ziek kunnen maken. Een goed voorbeeld is het middel Lachesis, dat gemaakt is uit slangengif. Geen goedje dat je uiteraard zomaar in zou willen nemen. Net als alle andere homeopatische middelen wordt het daarom eerst heel erg sterk verdund. Dit maakt volgens homeopaten de genezende werking alleen nog maar sterker en wordt ‘potentiëren’ genoemd.

Het potentiëren is ook door Hahnemann bedacht. Een deel van het middel (bijvoorbeeld het aftreksel van een plant) wordt vermengd met honderd delen van een alcoholwater-oplossing en dat wordt een aantal malen stevig geschud. Van deze oplossing wordt opnieuw een deel genomen, weer vermengd met honderd delen alcoholwater en nogmaals geschud. Dit proces wordt vele malen herhaald. Bij de middelen in de huisapotheek is dit dertig keer gebeurd; men noemt dit C30 potentie.

Iedereen is anders

Er zijn homeopatische geneesmiddelen voor vele ziektes, maar vooral bij chronische klachten zouden ze goed werken. Voorbeelden zijn luchtwegaandoeningen, gewrichtsklachten, ontstekingen, huidaandoeningen, allergieën, maagdarmstoornissen, hoofdpijnen, slaapproblemen, maar ook klachten van psychische aard.

De homeopathie stelt dat geen twee mensen gelijk zijn. Wat voor de één goed is, kan een andere patiënt met dezelfde klacht niet helpen. Elk middel wordt als het ware opnieuw getest, maar dan op de patiënt. Soms worden de klachten eerst alleen maar erger. Dit wordt ‘beginverergering’ genoemd en wordt vaak gezien als een teken dat het middel werkt.

Homeopathen schrijven in principe altijd één geneesmiddel tegelijk voor. Bij de behandeling kiezen zij voor één plant, één mineraal, enzovoorts. Meerdere middelen zouden elkaar alleen maar kunnen tegenwerken. Ook sommige soorten voeding zouden de werking van homeopathische middelen kunnen tegengaan. Voorbeelden daarvan zijn koffie, thee, pepermunt, azijn en scherpe kruiden.

Wordt het vergoed?

De meeste verzekeraars bieden een gedeeltelijke of gehele vergoeding van homeopatische consulten en geneesmiddelen als onderdeel van een aanvullend pakket. Vraag bij je eigen verzekeraar na of jouw polis dekking biedt.

Een goede raad

Alternatieve geneeswijzen kunnen in bepaalde gevallen verlichting brengen van klachten. Je moet ze echter altijd zien als een aanvulling op reguliere behandelmethoden en niet als een vervanging hiervan. Het stellen van een deugdelijke diagnose door een gediplomeerde arts is in alle gevallen noodzakelijk. Overleg daarom altijd eerst met je huisarts over de aanpak van je gezondheidsproblemen. Met hem kun je bespreken of en hoe alternatieve geneeswijzen in jouw geval een bijdrage kunnen leveren.