Positieve invalshoek in de psychologie
Een doorbraak in de psychologie: de positieve psychologie, die zich richt op wat er deugt aan mensen in plaats van wat er aan hen schort. Waar de 'traditionele' psychologie zich richt op het ontdekken en genezen van psychische problemen, kenmerkt positieve psychologie zich door de nadruk op het positieve in het leven.
Martin Seligman, grondlegger van de positieve psychologie, zet zich af tegen de bestaande behandelmethoden, die volgens hem eenzijdig gericht zijn op het repareren van de schade na bijvoorbeeld een depressie, burn-out of trauma. Liever ziet hij dat psychologen en hun patiënten zich op positieve zaken richten. Hierdoor kan de mentale gezondheid ook daadwerkelijk verbeteren.
Hoe werkt positieve psychologie?
Ruut Veenhoven, 'geluksprofessor' verbonden aan de Erasmus Universiteit: "De positieve psychologie richt zich ook op mensen die geen psychische problemen hebben, maar die toch een beetje beter of gelukkiger willen worden."
Volgens hem is de positieve psychologie niet zozeer een tegenhanger van de traditionele psychologie, maar een aanvulling op de bestaande behandelmethoden. "Een manier om positiever in het leven te staan."
Positieve psychologie stelt zichzelf drie doelen:
- Het onderzoeken van iemands sterke punten en talenten (naast het werken aan zwaktes).
- Het verder bouwen op goede dingen in iemands leven (eerder dan problemen herstellen).
- Het verbeteren van talenten, waardoor het leven waardevoller wordt (naast het genezen van mentale ziektes).
Wanneer je je sterke punten kent, kun je die omzetten in positief handelen. Wanneer je positief handelt, zal je zelfbeeld positiever worden. En wanneer je zelfbeeld positief is, kun je je talenten verder uitbouwen waardoor je geluksbeleving zal toenemen. "En geluksbeleving, daar draait het allemaal om in het leven", meent Veenhoven.
De volgende 'deugden' kunnen je helpen om gelukkig te worden: wijsheid en kennis, moed, liefde, rechtvaardigheid, eenvoud en spiritualiteit. Als je deze woorden in het achterhoofd houdt, kun je jezelf overstijgen en is volgens aanhangers van de positieve psychologie alles mogelijk.
Drieslag
De positieve psychologie richt zich op de volgende drieslag: tevredenheid over het verleden, geluk in het heden en hoop voor de toekomst. Volgens Seligman verwijst 'geluk' naar drie niveaus:
- verleden (tevredenheid, voldaanheid, vervulling, trots, gemoedsrust)
- heden (blijdschap, extase, passie, daadkracht, plezier)
- toekomst (optimisme, hoop, geloof, vertrouwen)
Het verleden speelt een sleutelrol in het gelukswordingsproces. Seligman geeft een aantal tips om het verleden haar plaats te geven:
- Laat negatieve ervaringen in het verleden je heden en toekomst niet bepalen.
- Vergroot de dankbaarheid voor de goede dingen in het verleden.
- Leer te vergeven.
Werksfeer
De positieve psychologie richt zich op positieve emoties, goede eigenschappen en een positieve omgeving. Door dit laatste is de stroming ook geschikt voor het verbeteren van de werkomgeving (naast de privésfeer). Termen als 'teambuilding', 'leertrajecten' en 'persoonlijke ontwikkeling' komen regelmatig voorbij op de werkvloer en tijdens cursussen. Zo wordt de positieve stroming steeds meer maatschappelijk geaccepteerd.
